Bextiyar Elî li Îtalyayê deng veda

Hinarên Bextiyar Elî 

êdî bi Îtalî ne

• Hinara Dawî ya Dinyayê ya Bextiyar Elî piştî rêwîtiya li nav zimanên Farisî, Kurmancî, Elmanî, niha geşta xwe li nav zimanê Îtalî wê dewam bike.

Wergera romana nivîskarê Kurd, Bextiyar Elî a bi navê ”Hinara Dawî ya Dinyayê“ ku bi zimanê Îtalî ji weşanê Chiarelettere derçûbû, li Îtalyayê ji alî çapemenî û xwendevanan ve eleqayeke mezin dît. Bextiyar Elî 11´ê Adarê li Mîlano li gel rexnegirê navdar ê Îtalî Goffredo Fofi, li ser Hinara Dawî ya Dinyayê peyivî.
Wergera romana nivîskarê Kurd, Bextiyar Elî a bi navê ”Hinara Dawî ya Dinyayê“ ku bi zimanê Îtalî ji weşanê Chiarelettere derçûbû, li Îtalyayê ji alî çapemenî û xwendevanan ve eleqayeke mezin dît. Bextiyar Elî 11´ê Adarê li Mîlano li gel rexnegirê navdar ê Îtalî Goffredo Fofi, li ser Hinara Dawî ya Dinyayê peyivî.
Goffredo Fofi li wir pesnê romana Hinara dawî da û ji bo romanê got: ”Gava min Bextiyar Elî xwend coş û heyecaneke min girt. Ev di heyata min de kêm car tê serê min. Gava min Gabrîel Garcia Marquez, Salam Ruşdî, Kurt Vonnegut xwend min ev heyecan jiya. Di Hinara Dawî ya Dinyayê de azadî ne tenê lêgerîneke polîtîk e, jê wêdetir e ku heta mirov vê hîs dike.”


 


Parastina nirxên gerdûnî dikim
Her wiha gava Bextiyar Elî li Mîlanoyê bû yek ji rojnameya Îtalî ya navdar La Stampa û rojnameya çep Il Manifesto jî pê re li ser romana wî hevpeyvînek çêkirin.
Piştî vê Bextiyar Elî tevlî bernameya Radio Radicale bû. Nivîskar Elî di bernamaya radyoyê de got, “Ez ne dîrokzan im ku li ser bûyerên tarîxî binivîsim. Di navbera wêjekar û dîrokzan de gelek ferq hene. Ez bi rêya wêjeyê dixwazim dêhna însana bidim li ser tarîxa Kurdan. Ez her çiqas behsa Kurdên li Iraqê bikim jî, parastina nirxên gerdûnî dikim. Jixwe ez bi serpêhatî û çîrokên xwe yên neşidandî dixwazim parastina nirxên gerdûnî bikim. Di heman demê de divê miletê min jî li ser nirxên gerdûnî tevbigere û bihizire. Miletên Rojhilata Navîn li ser nasnamayên xwe aliqî mane. Jixwe yek ji niyeta min a vê romanê jî ev bû ku em xwe nêzî nirxên gerdûnî bikin û vê ji nû ve kişf bikin. 
Her weha nivîskar Bextiyar Elî 12´ê Adarê jî li Torîno bi xwendavanan re peyivî û romana xwe ji bo wan îmze kir. 




Piştî bi zimanê Elmanî Îtalî

Romana Bextiyar Elî "Hinara Dawî ya Dinyayê" ku ji bo vê romanê digot, "Bi rastî ez bi rêya vê romanê li Kurdistanê hatim nasîn", piştî bi zimanê Elmanî, bi Îtalî jî derdikeve. Romana ku gava bi zimanê Elmanî derket, ji aliyê xwenevanên Elmanî ve gelekî hat xwendin, kir ku li Elmanyayê Bextiyar Elî bi nav û deng bibe. Piştî wergera wê ya bi Elmanî, sala 2017´ an Bextiyar Elî xelata Nelly-Sachs wergirtibû ku xeleteke bi qîmet e di warê wêjeyê de li Elmanyayê.


Romannûsê herî zêde tê xwendin
2016´an jî du romanên wî Xezelnûs û Baxekanî û Şarî Mosîqare Spiyekan bi zimanê Ingilîzî jî derçûbûn.
Bextiyar Elî weke yekem romannûsê Kurd tê nasîn ku bi firotina romanê xwe li Başûrê Kurdistanê kariye debara xwe bike. Jixwe çapa romana wî Duwahemîn Henarî Dunya (Hinara Dawî ya Dinyayê) bêhtirî deh çapan kiriye. tevî romanên xwe yên mayî jî, Bextiyar Elî romannûsê herî zêde tê xwendin ê Kurdiyê ye.
Bextiyar Elî, bi minasebeta îmzekirin û danasîna romana xwe wê 11´ê Adarê biçe Mîlanoyê.
Romana Hinara Dawî ya Dinyayê, bi navê xwe yê orîjînal "Duwahemîn Henarî Dunya" sala 2002´yan li Silêmanî derçûbû. Piştî çapa Soranî bi Farisî jî ev roman derçûbû û bi Farisî jî keysa çapa 7´an jî dîtîbû.


Bextiyar Elî
Nivîskarê Kurd Bextiyar Elî, sala 1966´an li Silêmanî tê dinê. Yekemîn berhema edebî ya Bextiyar Elî ya hatî belavkirin Qesîdey Niştiman e. Di salên 1980´yî de Bextiyar Elî dîwaneke helbestan a dirêj dinivîse, di navê de helbestên bi navê ”Şar”, ”Guneh”, ”Karneval” ji wan helbestan in ku navdar in. Destnivîsên yekemîn romana wî “Mergî Taqaney Duwem” wî jî ji salên 1980´yî mane. Ev romana wî sala 1997´an digihîje ber destê xwendevanan.
Piştî ku şerê navxweyî dide der, ew sala 1994´an Kurdistanê bi cih dihêle, ji sala 1995´an ve li Elmanyayê dimîne. 
Ev nûçe 16 Adar 2018 di rojnameya Yeni Ozgur Politika de derçû